Skip to main content

Dit is de meervleermuis!

  • Main Afbeelding (niet nieuws): Jagende meervleermuis (Theo Douma)
  • Onderschrift Main afbeelding (niet nieuws): Bewerkte afbeelding van een meervleermuis van © Theo Douma
  • Inleiding:

    De meervleermuis jaagt in een snelle rechtlijnige vlucht in lange trajecten vlak boven groot open water en langs oevers van plassen, meren, kanalen, rivieren en vaarten. Nederland is een land van water, dus de meervleermuis voelt zich hier helemaal thuis. Vandaar dat het een echte poldersoort is, maar ook doet denken aan de grutto: een bijzondere vogel die ook houdt van het Hollandse landschap.

    Meervleermuizen worden ook wel regelmatig waargenomen boven vochtige weilanden en bosranden, binnen een straal van 500 meter van water. Ze jagen vooral op die insecten die op het wateroppervlak zitten of daar vlak boven vliegen. De prooien worden dan met de relatief grote achterpoten, als het ware van het water geharkt. Boven oevers en langs vegetatie vangen ze insecten (vooral dansmuggen) uit de lucht. De watervleermuis is de enige Nederlandse vleermuissoort met een vergelijkbare jachttechniek.

    Meervleermuizen jagen tot op 10-20 km van de verblijfplaats. Grote afstanden naar het uiteindelijke jachtgebied worden vooral via kanalen, beken, vaarten en brede sloten afgelegd. Boven land volgen ze vaak lijnvormige landschapselementen als bomenrijen, houtwallen en dijken.

    De meervleermuis is waarschijnlijk onze snelste vleermuis. Bij het jagen behalen ze soms snelheden tot wel 35 km/u!

     

    Herkenning

    De meervleermuis (Myotis dasycneme) is een grote vleermuis, met een gewicht van 14-20 gram en lange relatief brede vleugels met een spanwijdte van 20 tot 30 cm. De buikvacht is grijswit met een donkere ondervacht en steekt duidelijk af tegen de middel- tot donkerbruingrijze rugvacht. De snuit is bruin met - in verhouding tot andere Myotis-soorten - vrij grote neusknobbels. Net als de watervleermuis heeft de meervleermuis opvallend grote voeten die hij gebruikt om insecten van het wateroppervlak te scheppen.

     

    Biotoop en jachtgedrag

    De meervleermuis jaagt in een snelle rechtlijnige vlucht in lange trajecten vlak boven groot open water en langs oevers van plassen, meren, kanalen, rivieren en vaarten. Nederland is een land van water, dus de meervleermuis voelt zich hier helemaal thuis. Vandaar dat het een echte poldersoort is, maar ook doet denken aan de grutto: een bijzondere vogel die ook houdt van het Hollandse landschap.

    Meervleermuizen worden ook regelmatig waargenomen boven vochtige weilanden en bosranden, binnen een straal van 500 meter van water. Ze jagen vooral op die insecten die op het wateroppervlak zitten of daar vlak boven vliegen. De prooien worden dan met de relatief grote achterpoten, als het ware van het water geharkt. Boven oevers en langs vegetatie vangen ze insecten (vooral dansmuggen) uit de lucht. De watervleermuis is de enige Nederlandse vleermuissoort met een vergelijkbare jachttechniek.

    Meervleermuizen jagen tot op 10-20 km van de verblijfplaats. Grote afstanden naar het uiteindelijke jachtgebied worden vooral via kanalen, beken, vaarten en brede sloten afgelegd. Boven land volgen ze vaak lijnvormige landschapselementen als bomenrijen, houtwallen en dijken.
    De meervleermuis is waarschijnlijk onze snelste vleermuis. Bij het jagen behalen ze soms snelheden tot wel 35 km/u.

    Verblijfplaatsen

    Kolonies van meervleermuizen bevinden zich vrijwel altijd in gebouwen zoals op kerkzolders, in spouwmuren en onder dakpannen. Kraamkolonies variëren in grootte van enkele tientallen tot enkele honderden dieren. In Nederland zijn kraamkolonies tot nu toe vooral gevonden in het westen en noorden van Nederland en in veenweidegebieden in Oost Nederland. Maar ook aan de randmeren van het IJsselmeer en in de buurt van de grote rivieren zijn verblijfplaatsen gevonden. In totaal zijn in nederland 45 kraamverblijven van meervleermuizen bekend, met een totale populatie geschat op 10.000 dieren.

    Vleermuiskasten en woonhuizen zijn bekend als paarverblijven; ook vindt de paring net als bij de andere soorten van het geslacht Myotis in de winterverblijven plaats. Paarverblijven van meervleermuizen liggen over het algemeen langs trekroutes van zomerverblijven naar winterverblijven. Belangrijke paargebieden zijn onder andere Zeeuws-Vlaanderen (trek naar Noord-Frankrijk en Antwerpen), Flevoland en Gelderland (trek naar Duitsland) en Noord-Brabant (trek naar Zuid-Limburg).

    In de winter verdwijnen de meeste meervleermuizen op mysterieuze wijze. In Nederland worden in de winter totaal ongeveer 400 meervleermuizen waargenomen, in buurlanden nog eens maximaal 350 dieren. Voor zover we weten overwinteren meervleermuizen in Nederland in mergelgroeven, bunkers, forten, vestingwerken, oude steenfabrieken en kelders. Ook worden af en toe dieren waargenomen in gebouwen. Belangrijke overwinteringsplaatsen zijn bunkers in de duinen van Zuid- en Noord-Holland en de mergelgroeven in Limburg. Over het algemeen is de meervleermuis een middellange- tot lange afstandstrekker, waarbij verplaatsingen van 200 à 300 km tussen zomer- en winterverblijf bekend zijn. In de bunkers in de duinen overwinteren echter ook regelmatig meervleermuizen die in de zomer in de directe omgeving verblijven.

     

  • Eerste alinea/onderwerp (telpagina en nieuws):

    Kolonies van meervleermuizen bevinden zich vrijwel altijd in gebouwen zoals op kerkzolders, in spouwmuren en onder dakpannen. Kraamkolonies variëren in grootte van enkele tientallen tot enkele honderden dieren. In Nederland zijn kraamkolonies tot nu toe vooral gevonden in het westen en noorden van Nederland en in veenweidegebieden in Oost Nederland. Maar ook aan de randmeren van het IJsselmeer en in de buurt van de grote rivieren zijn verblijfplaatsen gevonden. In totaal zijn in nederland 45 kraamverblijven van meervleermuizen bekend, met een totale populatie geschat op 10.000 dieren.

    Vleermuiskasten en woonhuizen zijn bekend als paarverblijven; ook vindt de paring net als bij de andere soorten van het geslacht Myotis in de winterverblijven plaats. Paarverblijven van meervleermuizen liggen over het algemeen langs trekroutes van zomerverblijven naar winterverblijven. Belangrijke paargebieden zijn onder andere Zeeuws-Vlaanderen (trek naar Noord-Frankrijk en Antwerpen), Flevoland en Gelderland (trek naar Duitsland) en Noord-Brabant (trek naar Zuid-Limburg).

    In de winter verdwijnen de meeste meervleermuizen op mysterieuze wijze. In Nederland worden in de winter totaal ongeveer 400 meervleermuizen waargenomen, in buurlanden nog eens maximaal 350 dieren. Voor zover we weten overwinteren meervleermuizen in Nederland in mergelgroeven, bunkers, forten, vestingwerken, oude steenfabrieken en kelders. Ook worden af en toe dieren waargenomen in gebouwen. Belangrijke overwinteringsplaatsen zijn bunkers in de duinen van Zuid- en Noord-Holland en de mergelgroeven in Limburg. Over het algemeen is de meervleermuis een middellange- tot lange afstandstrekker, waarbij verplaatsingen van 200 à 300 km tussen zomer- en winterverblijf bekend zijn. In de bunkers in de duinen overwinteren echter ook regelmatig meervleermuizen die in de zomer in de directe omgeving verblijven.

  • Eerste Afbeelding (niet-verplicht): Oor met binnenoor
  • Onderschrift afbeelding 1 (niet-verplicht): Oor met binnenoor (tragus) van een meervleermuis (tekening Peter Twisk)
  • Slot:

    Nog meer weten over de meervleermuis?

    Lees dan de folder. (link volgt)

Hoe laag vliegt een meervleermuis?

  • Titel - weetjes: Hoe laag vliegt een meervleermuis?
  • Main Afbeelding (niet nieuws):
  • Inleiding:

    Meervleermuizen vliegen laag boven het water. Met een hoge snelheid vliegen ze slechts 35 cm boven het wateroppervlakte op zoek naar voedsel. Andere vleermuissoorten, zoals de gewone dwergvleermuis, vliegen graag hoog door de lucht. Om een meervleermuis te zien, zul je juist naar het wateroppervlak moeten kijken. Aan het begin van de avond zijn ze soms goed te zien. Je kunt ze dan als een soort kleine botsauto’s boven het water zien scheren. Daar zijn ze nog wel te verwarren met watervleermuizen, maar die zijn duidelijk een slag kleiner en vliegen ook een stuk langzamer. En door het verschil in snelheid, nemen de meervleermuizen minder makkelijk nauwe bochten, net zoals dat met (bots)auto’s op hoge snelheid het geval is.

    ——————

    Video: Daan van der Elsken te zien of facebook en insta

    binnenkort ook op de website

Hoe zien de voeten van een meervleermuis eruit?

  • Titel - weetjes: Hoe zien de voeten van een meervleermuis eruit?
  • Main Afbeelding (niet nieuws): Grote voeten
  • Fotograaf of tekenaar: Bertrik Sikken
  • Inleiding:

    De meervleermuis (Myotis dasycneme) is een grote vleermuis, met een gewicht van 14-20 gram en lange relatief brede vleugels met een spanwijdte van 20 tot 30 cm. De buikvacht is grijswit met een donkere ondervacht en steekt duidelijk af tegen de middel- tot donkerbruingrijze rugvacht. De snuit is bruin met - in verhouding tot andere Myotis-soorten - vrij grote neusknobbels. Net als de watervleermuis heeft de meervleermuis opvallend grote voeten die hij gebruikt om insecten van het wateroppervlak te scheppen.

  • Auteur(s): Erik

Waar leven jonge puber mannen?

  • Titel - weetjes: Waar leven jonge puber mannen?
  • Main Afbeelding (niet nieuws):
  • Inleiding:

    Na een paar weken samen met hun moeder te hebben rondgevolgen, en de fijne kneepjes van het vak te hebben geleerd, zijn het de jonge mannetjes die als eerste in de pubertijd gaan en hun nest verlaten. Ze vliegen naar bekende plekken in de buurt van het kraamverblijf, dat zijn over het algemeen kleine groepjes volwassen mannen. Het kan zijn dat ze zich bij hun vader aansluiten (omdat hun moeder ze daar heen brengt), maar het kan ook geheel toeval zijn.

     

    tekening: Sterre van der Tak

Waarom worden vleermuizen die ver vliegen minder oud?

  • Titel - weetjes: Waarom worden vleermuizen die ver vliegen minder oud?
  • Main Afbeelding (niet nieuws):
  • Inleiding:

    Duivels Dilemma

    Weet je dat meervleermuis mannen een duivels dilemma hebben, ze hebben maar een beperkt mandje energie en tijd, en als dat op is, is het klaar. Als ze ver weg vliegen naar een veilig overwinteringsgebied zoals een mergelgroeve in Zuid Limburg, kost dat tijd (340 km vliegen) en veel energie. En die tijd kunnen ze dan niet meer besteden aan aanlokkelijker activiteiten zoals de paring.

    Wat te doen?

    Dichtbij overwinteren kan ook, maar dat is minder veilig en is bovendien warmer, wat netto weer iets meer energie kost. Een groot deel van de mannelijke populatie zet paring duidelijk bóven overleving. Ze overwinteren vlakbij, en hebben daarmee ruim de tijd om met veel vrouwtjes te paren.

     

    Tekening: A-J Haarsma

  • Eerste Afbeelding (niet-verplicht):

Wat gebeurd er met een vleermuis tijdens de winterslaap?

  • Titel - weetjes: Wat gebeurd er met een vleermuis tijdens de winterslaap?
  • Main Afbeelding (niet nieuws): meervleermuis in wintermeditatie
  • Inleiding:

    In de winter laten meervleermuizen hun hartritme en ademhaling tot een minimum niveau zakken, hun lichaamstemperatuur neemt die van de omgeving aan. Dit noemen we winterslaap. Maar eigenijk is dit helemaal geen slaap, het is eigenlijk meer een meditatiestand, waarbij vleermuizen bewust al hun processen stil zetten. Aan het einde van de winter zijn ze dan ook doodmoe en hebben even een goed dag slaap nodig.

    tekening: Sterre van der Tak @illusterre

Winterslapen vrouwen bij dezelfde temperatuur als mannen?

  • Titel - weetjes: Winterslapen vrouwen bij dezelfde temperatuur als mannen?
  • Main Afbeelding (niet nieuws):
  • Inleiding:

    Er is een verschil in voorkeur qua temperatuur tussen meervleermuisvrouwen en meervleermuismannen. Gedurende de winter slapen meervleermuisvrouwen graag bij een temperatuur van gemiddeld 8 Celsius graden, terwijl mannen gemiddeld bij 12 Celsius graden slapen. Door bij lage temperaturen te slapen kunnen de ijskoninginnen heel goed energie sparen. Deze energie is hard nodig voor de zwangerschap in het voorjaar.

    In tegenstelling tot de vrouwen, slapen de mannen juist iets warmer. Hierdoor kunnen ze net iets eerder wakker worden als het buiten warm is. Ze gaan dan op zoek naar zo'n extra koud vrouwtje, in de hoop dat ze zin heeft in een vrij partij.

     

    tekening: @illusterre

  • Eerste Afbeelding (niet-verplicht):